Odd Jobs

ARTISTS:
AGNIESZKA ADAMSKA
GRZEGORZ KUMOREK

Już sam zawód artysty/ki można by uznać za ODD – dziwny, odmienny i często niełatwy do ujęcia słowami. Ale ODD JOBS to także po prostu fuchy, prace dorywcze, które wciąż dla większości artystek i artystów stanowią główne źródło zarobkowania. Z jednej strony spychają ich własną twórczość w obszar zajęcia okazjonalnego, z drugiej są często jedyną sposobnością, żeby pozwolić im na przywilej zajmowania się sztuką. W okolicznościach, gdy fucha, której się podejmujemy bazuje na naszych umiejętnościach z obszaru warsztatu twórczego lub nawet wymaga od nas jego rozwinięcia, pojawiają się pytania o kwestię autorstwa, relację wobec własnej pracy artystycznej, rozdzielność idei od jej realizacji czy przebiegu granicy między rzemiosłem a sztuką. Działania takie każą nam zastanowić się nad statusem artysty, dla którego jego własna twórczość nie stanowi głównego źródła utrzymania.

Agnieszka Adamska i Grzegorz Kumorek wciągają w przestrzeń wystawy tę część aktywności artystycznej, która przeważnie pozostaje w cieniu, a nawet bywa skrywana jako wstydliwa tajemnica. Prezentujemy ich prace, które są rezultatem zleceń zarobkowych, są przetworzeniem ich efektów lub wynikają z namysłu nad charakterem tychże prac. Punktem referencyjnym i zaczątkiem koncepcji wystawy była wspólna praca Adamskiej i Kumorka w podkrakowskiej fabryce manekinów w Radziszowie, gdzie przed laty pracowała również Joanna Rajkowska.

Sama Rajkowska tak wspominała pracę w zakładzie: „Rzeźbiarz najpierw robił odlew, potem przez tygodnie albo nawet miesiące zabijał to, co było w tym ciele szczególne, nieidealne, cudnie wahnięte. Sklejał często wybitnie udane biodra jednego człowieka z nogami czy szyją innego. Wchodząc do wzorcowni miałam poczucie uczestnictwa w tworzeniu rasy”.

Na wystawie pokazujemy trzy archiwalne (pochodzące z 1999 roku) realizacje Joanny Rajkowskiej. Przygotowane na zlecenie radziszowskiej fabryki plansze służyły jako tło dla prezentowanej na targach w Düsseldorfie kolekcji manekinów. Zarówno w planszach, jak i zaprojektowanym przez artystkę katalogu firmy Rajkowska jako tło dla manekinów wykorzystała (bez wiedzy swojego pracodawcy) zdjęcia rzeźb i architektury z okresu nazizmu.